کوتیکول مو گاهی با فولیکول اشتباه گرفته می‌شود. این نشان می‌دهد که خیلی‌ها اصلا نمی‌دانند کوتیکول مو چیست و چه نقشی در موها دارد. از اهمیت کوتیکول مو همین بس که بیرونی‌ترین لایه مو است و نقش محافظتی از دیگر بخش‌های مو را به عهده دارد. اما اگر می‌خواهید چیستی و عملکرد کوتیکول مو را به طور کامل بدانید و راه های محافظت از آن را یاد بگیرید، بهتر است پاراگراف‌های بعد را با دقت بخوانید.
کوتیکول مو چیست؟
کوتیکول مو لایه‌ای از سلول‌های مرده است که دورتادور تارهای مو را محافظت می‌کند. این لایه از سلول‌هایی تشکیل شده است که هم‌پوشانی داشته و مانند فلس ماهی بر روی یکدیگر قرار می‌گیرند. از آنجایی که کوتیکول بیرونی‌ترین لایه مو است؛ درخشش، رطوبت و صافی مو به طور مستقیم وابسته به وضعیت آن است. در واقع هر تار مو از 3 لایه تشکیل شده است که فقط لایه کوتیکول توسط چشم غیرمسلح قابل دیدن است. بنابراین هر آنچه که از ظاهر و سلامت مو می‌بینید، مربوط به کوتیکول مو است.
نقش کوتیکول مو چیست؟
همانطور که گفتیم کوتیکول مانند یک سپر محافظ از لایه‌های شکننده و حساس زیرین محافظت می‌کند تا دست نخورده باقی بمانند. یعنی کوتیکول‌ها بر روی یکدیگر قرار گرفته و درست مانند غلاف‌های در هم تنیده از محتویات داخل یا همان لایه‌های مو محافظت می‌کنند. بنابراین ظاهر وز یا صاف و لطیف مو، میزان نرمی و خشکی موها و درخشان و شفاف بودن یا مات و کدر بودن موها تا حدود زیادی به کوتیکول مو بستگی دارد.
نشانه های کوتیکول موی سالم چیست؟
کوتیکول موی سالم باید از نظر ظاهری صاف به نظر برسد و به راحتی نور را منعکس کند. کوتیکول سالم یک کوتیکول صاف و بسته با بافت‌های فلس مانندی است که کاملاً دست نخورده است. این نوع کوتیکول درخشش زیادی ایجاد می‌کند، زیرا بافت فلس مانند آن در زاویه صحیح قرار داشته و بیشترین میزان نور را منعکس می‌کنند.
همچنین کوتیکول باید بتواند در برابر اصطکاک که هنگام برخورد موها به یکدیگر ایجاد می‌شود، مقاومت کند. به طور کلی، یک کوتیکول موی سالم از نظر بافت از ریشه تا نوک هر رشته یکنواخت خواهد بود. در واقع اگر یک رشته تار مو را جدا کنید، مشاهده می‌کنید که در انتها و نوک به همان اندازه صاف و ضخیم است که در ابتدا و ریشه. این یک نشانه مهم از فولیکول سالم است.
نشانه های کوتیکول ناسالم مو چیست؟
یک کوتیکول آسیب دیده خشن و کسل کننده است و دارای بافت فلس مانندی است که بلند شده یا از بین رفته است. این نوع کوتیکول هسته آسیب پذیر فیبر مو را در معرض دید قرار می‌دهد. در واقع اگر متوجه شوید که بافت موهای شما در نزدیکی نوک موها نازک‌تر و غیر یکنواخت می‌شود، ممکن است با یک کوتیکول موی ناسالم و آسیب‌دیده سر و کار داشته باشید. جالب است بدانید افرادی که از تبار آسیایی برخوردار هستند، اغلب بیشترین کوتیکول‌ها را دارند، در حالی که افرادی که از تبار آفریقایی برخوردار هستند، کوتیکول‌های کمتری دارند.
چرا کوتیکول مو آسیب می‌بیند؟
عوامل زیادی وجود دارد که به راحتی کوتیکول مو را دچار آسیب می‌کند. فراموش نکنید که کوتیکول لایه بیرونی موی شما است و در معرض انواع و اقسام محرک‌ها و عوامل مخرب قرار دارد. اما بزرگترین آسیب‌ها را فولیکول مو از عوامل زیر می‌گیرد:
رنگ موهای شیمیایی
رنگ مو برای اینکه بتواند به لایه زیری مو نفوذ کرده تا بتواند تغییر رنگ ایجاد کند، باید ابتدا کوتیکول‌ها را باز کند. کوتیکول‌های مو به طور طبیعی با ماده روغنی و چربی به نام سبوم پوشانده می‌شوند که از خشک شدن مو جلوگیری می‌کند. بنابراین هنگامی که رنگ به قشر مو نفوذ می‌کند، سبوم محافظ از بین می‌رود. در این شرایط کوتیکول‌ها باز است و برای بازگرداندن وضعیت طبیعی و سالم خود باید بسته شود.
رطوبت بیش از حد
هر بار که موهای خود را شستشو می‌دهید، در واقع کوتیکول مو را کمی باز می‌کنید. آب و شامپو هر دو شکل کوتیکول را تغییر می‌دهند. به همین دلیل شما فقط 2 تا 3 بار در هفته مجاز به شستشوی موی خود هستید.
آب و هوای سرد
به طور کلی آب و هوای نامطلوب از جمله عواملی است که به راحتی کوتیکول مو را باز کرده و لایه‌های زیرین را آسیب‌پذیر می‌کند.
چطور می‌توان از کوتیکول مو محافظت کرد؟
بسته نگه داشتن کوتیکول مهم‌ترین مأموریت شما برای محافظت از موهایتان است. کوتیکول موی بسته رطوبت را مدت زمان بیشتری در خود نگه می‌دارد. بنابراین مو نرم‌تر، انعطاف‌پذیرتر، صاف‌تر و قابل کنترل‌تر است. همچنین فولیکول بسته باعث می‌شود که موها کمتر مستعد شکستگی باشند. برای بسته نگه داشتن کوتیکول مو باید به نکته‌های زیر توجه کنید:
استفاده از شامپو و نرم‌کننده با pH 4 تا 5/5
کوتیکول مو به
PH موجود در موادی که با آن‌ها سروکار دارد، واکنش نشان می‌دهد.
pH بین 4 تا 5/5 بیشترین سازگاری را با موها دارد. موادی با این سطح از
pH باعث می‌شود کوتیکول‌های مو بسته باقی بماند. وقتی موها در معرض موادی قرار می‌گیرند که
pH بیشتر از این دارد، فلس‌های کوتیکول باز و ایستاده می‌مانند. بنابراین بهتر است شامپو، نرم‌کننده و هر محصولی که قرار است بر روی موی خود اعمال کنید، دارای رنج
pH 4 تا 5/5 باشد.
استفاده از گرمای متعادل برای تسکین کوتیکول
حرارت و گرمای زیاد یکی از عوامل مهم تحریک کوتیکول‌ها است. برای مثال اینکه در معرض نور مستقیم خورشید یا حرارت نزدیک سشوار و اتوی مو باشید، یعنی دارید کوتیکول‌ها را باز می‌کنید. این شرایط موها را آسیب‌پذیر می‌کند. اما شما می‌توانید از گرمای ملایم مانند حوله گرم برای تسکین کوتیکول‌ها استفاده کنید.
تأمین پروتئین مورد نیاز کوتیکول
کوتیکول از سلول‌هایی به نام کراتین که دارای بافت پروتئینی است تشکیل شده است. وقتی در اثر تماس انواع مواد شوینده شیمیایی، آب و هوای نامطلوب و رنگ‌های قوی فلس‌های کوتیکول باز می‌شود، مقداری از بافت کراتین از بین می‌رود. در نهایت کوتیکولی پر از حفره و سوراخ برای شما باقی می‌ماند، که به راحتی آسیب‌پذیر خواهد بود. در این شرایط تأمین پروتئین برای تشکیل و ترمیم کراتین لایه کوتیکول، به بهبود وضعیت کمک خواهد کرد. این کمبود را می‌توانید از طریق محصولات و سرم‌های طبیعی حاوی پروتئین تأمین کنید.
