چربی موی سر زنان و مردان درست مانند چربی هر بخش دیگری از پوست بدن، ناشی از تولید سبوم است. سبوم به مولکول‌های چربی تولید شده توسط غدد چربی موجود در پوست می‌گویند. وقتی تولید سبوم از حد استاندارد خود تجاوز می‌کند، موی سر چرب خواهد شد. اما آیا می‌دانید چرا تولید سبوم دچار چنین اختلالی می‌شود؟ و یا آیا درمانی برای چربی بیش از حد موی سر زنان و مردان وجود دارد؟ اینجا به پاسخ این سؤالات و راه حل‌هایی برای کنترل چربی موی سر در زنان و مردان خواهید رسید.
چرا موها چرب می‌شوند؟
همانطور که گفتیم وقتی سبوم یا همان چربی بیشتر از اندازه طبیعی در پوست سر تولید شود، نتیجه آن موهای چرب خواهد بود. اما همین تولید بیش از حد سبوم خود دلایل مختلفی دارد که در ادامه به رایج‌ترین آن اشاره می‌شود:
رطوبت و آب و هوای نامساعد
چرب شدن موها در هوای گرم و مرطوب، حتی در یک مدت زمان کوتاه پس از شامپو زدن و حمام کردن، معمول است.
نوسانات هورمونی
تغییرات هورمونی مرتبط با یائسگی، بارداری و بلوغ می‌تواند غدد چربی شما را در حالت بیش فعالی قرار دهد و در نتیجه موهایتان مدام چرب باشد.
بهداشت ضعیف
اگر به طور مرتب موهای خود را شستشو ندهید و یا از رویه بالشی، ملحفه، لوازم جانبی مو یا ابزار موی کثیف استفاده کنید، موهایتان مدام چرب خواهند بود.
استفاده بیش از حد از محصولات مو
استفاده بیش از حد از حالت‌دهنده، سرم مو و سایر محصولات مو می‌تواند منجر به روغنی و چرب شدن موها شود.
استفاده بیش از حد از روغن‌های مو
با وجود اینکه روغن درمانی مو برای بهبود سلامت و رشد مو توصیه می‌شود، از تعادل خارج کردن این کار می‌تواند منافذ پوست سر را مسدود کرده و موها را چسبناک یا چرب کند. علاوه بر این، با روغن درمانی نامتعادل احتمال ابتلا به شوره سر نیز افزایش می‌یابد.
استرس
استرس طولانی مدت بدون کنترل می‌تواند باعث تولید بیش از حد سبوم توسط غدد چربی شود و موها را روغنی کند. در واقع استرس عملکرد هورمون آندروژن که مسئول کنترل تولید سبوم است را مختل می‌کند.
آلودگی هوا
آلودگی هوا باعث افزایش ترشح سبوم در پوست سر می‌شود. این امر چربی پوست سر و مو را به دنبال دارد. پوست سر در واکنش به آلودگی هوا، شروع به تولید سبوم اضافه می‌کند. در این شرایط موها به صورت غیرطبیعی چرب خواهد شد.
استفاده از محصولات نامناسب
هنگام خرید محصولات مو به برچسب توضیحات آن دقت کنید. گاهی با یک اشتباه ساده در خرید محصول نامناسب و ناسازگار با موی شما، عارضه‌ای مانند چربی موی سر را تشدید می‌کنید. سبوم نوعی روغن است و در نتیجه شستن آن با آب باعث تجزیه آن نمی‌شود. از طرفی تشخیص چرب بودن مو زمانی که موهای شما در حال خشک شدن است، کار آسانی نیست. اما تنها چند ساعت بعد موها دوباره چرب به نظر می‌رسند. این به این دلیل است که فقط مواد خاصی که در بعضی از شامپوها یافت می‌شوند، می‌توانند روغنی را که روی موهای شما جمع شده است را تجزیه کند.
استفاده از بعضی داروها
بعضی از داروها تولید چربی توسط غدد پوست سر را تحریک می‌کند. البته این اثر ممکن است در عوارض جانبی داروی مورد نظر ذکر نشده باشد. با این حال بهتر است قبل از استفاده از هر دارو، درباره عوارض جانبی آن مطالعه کنید.
تغذیه نامناسب
مسلم است که غذاهای دارای چربی غیر مفید و غیرطبیعی به چرب‌تر شدن موی سر ختم می‌شود. انواع غذاهای بی ارزش مانند فست فود و محصولات غذایی دارای مواد نگهدارنده زیاد از جمله این مواد است. به علاوه کمبود ویتامین
B نیز یکی از دلایل چرب شدن مو و پوست سر است. بنابراین اضافه کردن منابع ویتامین ب مانند جگر، لبنیات و گوشت می‌تواند شرایط را تغییر دهد.
ژنتیک
خیلی از ویژگی‌های پوست سر و مو به صورت ارثی به شما می‌رسد. چربی موی سر نیز یکی از این ویژگی‌ها است. در واقع ژن‌ها‌ی موجود در بدن بعضی از افراد عملکرد غدد چربی پوست سر را دچار اختلال کرده و این شرایط منجر به تولید چربی بیش از حد طبیعی می‌شود.
چه درمان‌های طبیعی برای چربی موی سر زنان و مردان وجود دارد؟
روش‌های زیر برای کنترل چربی موی سر در زنان و هم در مردان توصیه می‌شود. این روش‌ها با وجود اینکه هزینه و انرژی کمی نیاز دارد، اثرگذاری آن سال‌ها است که ثابت شده است:
ماسک حنا
اثرات خنک‌کننده و تسکین دهنده حنا به تنظیم غدد چربی بیش فعال کمک می‌کند. بنابراین تولید چربی در این غدد با استفاده از حنا کنترل می‌شود. علاوه بر این، حنا به تنظیم
pH پوست سر کمک کرده و عملکرد فولیکول‌های مو را نیز بهبود می‌بخشد.
روش استفاده:
- پودر حنا را با روغن نارگیل مخلوط کنید.
- مخلوط را روی پوست سر و موی خود بمالید.
- بعد از 30 تا 40 دقیقه آن را بشویید.
پاکسازی پوست سر با قهوه و گردو
پاکسازی پوست سر منافذ این ناحیه را از وجود چربی اضافه و سلول‌های مرده پاک کرده و اجازه می‌دهد که غدد چربی کارشان را درست انجام دهند. البته قبل از این کار مطمئن شوید که به قهوه یا گردو حساسیت ندارید. چرا که پوست سر از پوست دیگر نقاط بدن حساس‌تر است.
روش استفاده:
- 2 قاشق غذاخوری قهوه دانه درشت و گردوی خرد شده را مخلوط کنید.
- با اضافه کردن آب یک نوع خمیر درست کنید.
- موهای خود را در حمام با شامپو بشویید.
- سپس مخلوط گردو و قهوه را با استفاده از انگشتان خود بر روی پوست سرتان ماساژ دهید.
- حالا موهایتان را بشویید.
ماسک سرکه سیب
ماهیت اسیدی سرکه سیب به تنظیم
pH پوست سر کمک می‌کند و در نتیجه ترشح روغن را کاهش می‌دهد. همچنین این ماده از تجمع چربی روی پوست سر جلوگیری کرده و موهای شما را صاف می‌کند.
روش استفاده:
- 2 تا 3 قاشق غذاخوری سرکه سیب را در 1 فنجان آب رقیق کنید.
- برای شستشوی موهای خود از مخلوط سرکه و آب استفاده کنید.
- بعد از چند دقیقه موهای خود را با شامپو بشویید.
تغییر سبک زندگی
گاهی تغییرات بزرگ در زیبایی و سلامت مو نتیجه تغییرات کوچک در سبک زندگی است. برای اینکه چربی موی سر خود را به راحتی از بین ببرید، تغییرات زیر را در سبک زندگیتان ایجاد کنید:
- موهای خود را مرتب بشویید: شستن و تمیز کردن پوست سر به طور مرتب برای از بین بردن گرد و خاک، محصولات شیمیایی و آلاینده‌هایی که ممکن است روی پوست سر جمع شده باشد، بسیار حیاتی است. اگر موهای خود را حداقل 2 تا 3 بار در هفته نشویید، منافذ و فولیکول‌های مو مسدود شده مشکلاتی مانند چربی اضافه، آکنه و شوره سر بروز پیدا می‌کند.
- از شامپوهای پاکسازی پوست سر استفاده کنید: شامپوهای پاکسازی پوست سر را در روال مراقبت از موی خود قرار دهید. این محصولات آلودگی، سلول‌های مرده و گرد و غبار را از پوست سر خارج کرده و چربی اضافه را از بین می‌برد.
- رژیم غذایی خود را بهبود بخشید: برای حفظ سلامت موهای خود، غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا 3، پروتئین و ویتامین A را مصرف کنید.
- از محصولات بدون سیلیکون استفاده کنید: سیلیکون به سرعت در پوست سر جمع می‌شود، فولیکول‌های مو را مسدود می‌کند، تولید سبوم را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود موها بی جان و خسته به نظر برسند. بنابراین، اطمینان حاصل کنید که فقط از محصولات بدون سیلیکون استفاده می‌کنید.
- شامپو خشک را امتحان کنید: شامپو خشک یک روش فوری برای موهای چرب است، زیرا سبوم اضافه را از ریشه‌ها جذب می‌کند.
- ماساژ پوست سر با روغن را مرتب انجام دهید: ماساژ پوست سر با روغن طبیعی از خشکی پوست سر جلوگیری می‌کند. از طرفی خشکی پوست سر می‌تواند تولید بیش از حد سبوم را تحریک کند. بنابراین روغن درمانی پوست سر در کنترل چربی مفید است.
- نرم کننده و حالت‌دهنده مو را روی پوست سر خود نزنید: وجود حالت دهنده‌ها و نرم کننده‌ها بر روی پوست سر می‌تواند آن را به شدت چرب کند. شما باید اینگونه محصولات را فقط بر روی ساقه موهای خود اعمال کنید.
- استرستان را مدیریت کنید: مدیریت استرس از طریق یوگا، مراقبه و سایر روش‌های معمول به جلوگیری از عدم تعادل هورمونی که می‌تواند باعث تولید بیش از حد روغن شود، کمک می‌کند.
- ابزارهای موی خود را مرتب تمیز کنید: ابزارهای آلوده مو مانند شانه یا برس می‌تواند گرد و خاک را به پوست سر شما منتقل کند. برای جلوگیری از تجمع آلودگی، حداقل یک بار در ماه شانه‌ها، برس‌ها و همه ابزارهای موی خود را به خوبی تمیز کنید.
- از شستشوی بیش از حد موهای خود خودداری کنید: در حالی که لازم است شامپو زدن و تمیز کردن موهای خود را در طول هفته تکرار کنید، تکرار بیش از حد این کار می‌تواند باعث تولید چربی شود. موهای خود را فقط 2 تا 3 بار در هفته شامپو بزنید. البته اگر بعد از تمرین ورزشی یا فعالیت سنگین احساس تجمع عرق در موها و پوست سر خود داشتید، به سرعت استحمام کنید.
